طول عمر تعویض مفصل زانو یکی از مهم‌ترین مواردی است که ذهن بیماران را به خود مشغول می‌کند. بسیاری از افراد به دنبال راه‌هایی برای افزایش دوام و کارایی پروتز زانو هستند تا بتوانند از آن برای مدت‌زمان طولانی‌تری بهره‌مند شوند.
در این راستا رعایت نکات ساده‌ای مانند ورزش‌های مناسب، تغذیه سالم و کنترل وزن بر ماندگاری مفصل مصنوعی تاثیر چشم‌گیری خواهد گذاشت.
همچنین، اجتناب از فعالیت‌هایی که فشار زیادی به‌زانو وارد می‌کنند از دیگر نکات مهمی است نقش کلیدی در حفظ سلامت پروتز و افزایش طول عمر تعویض مفصل زانو دارد.
چه عواملی بر طول عمر مفصل مصنوعی زانو تأثیر می‌گذارند؟
عوامل مختلفی بر طول عمر تعویض مفصل زانو تأثیر می‌گذارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کیفیت پروتز زانو و مهارت جراح اشاره کرد.
پروتزهای زانو که از مواد باکیفیت مانند تیتانیوم یا سرامیک ساخته می‌شوند، عمر بیشتری داشته و کمتر دچار ساییدگی خواهند شد. این در حالی است که پروتزهای پلاستیکی به‌سرعت تحت تأثیر فشار و سایش قرار می‌گیرند که این موضوع عمر مفصل مصنوعی را کاهش می‌دهد.
علاوه بر آن، دقت و تجربه جراح در فرآیند جراحی نیز نقش مهمی در ماندگاری پروتز ایفا می‌کند؛ زیرا یک جراحی دقیق و مناسب از بروز مشکلاتی مانند شل شدن پروتز یا آسیب به مفصل تا حد امکان جلوگیری خواهد کرد.
از طرفی وزن بدن و سبک زندگی بیمار نیز از دیگر عواملی است که تاثیر زیادی بر مدت‌زمان دوام تعویض مفصل زانو دارد. افرادی که اضافه‌وزن دارند یا فعالیت‌های سنگین انجام می‌دهند، باید مراقبت‌های ویژه‌ای را در دستور کار خود قرار دهند؛ زیرا فشار اضافی منجر به فرسودگی سریع‌تر پروتز و کاهش عمر مفصل مصنوعی زانو خواهد شد.
درنتیجه، حفظ وزن سالم و اجتناب از فعالیت‌های پرخطر در افزایش طول عمر تعویض مفصل زانو نقش بسزایی ایفا می‌کند.
میانگین طول عمر مفصل تعویض شده زانو چقدر است؟
میانگین طول عمر تعویض مفصل زانو به عواملی مختلفی همچون سن بیمار، کیفیت پروتز و وضعیت جسمانی بستگی دارد؛ اما مطالعات نشان می‌دهند که در حدود 90 درصد از بیماران، پروتز زانو به‌طورمعمول به مدت 10 تا 15 سال به‌خوبی عمل می‌کند؛ بسیاری از این پروتز‌ها نیز درصورتی‌که بیمار دستورات مراقبتی را به‌درستی انجام دهد تا 20 سال یا حتی بیشتر هم دوام می‌آورند.
از طرفی با پیشرفت‌های تکنولوژی و بهبود مواد ساخت پروتز، انتظار می‌رود که مدت‌زمان ماندگاری پروتز زانو در آینده افزایش یابد و بیماران جوان‌تر بدون نیاز به جراحی مجدد بتوانند از مفصل مصنوعی خود استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: مسافرت بعد از تعویض مفصل زانو
چگونه می‌توان طول عمر مفصل مصنوعی زانو را افزایش داد؟
برای افزایش طول عمر تعویض مفصل زانو، لازم است تغییراتی در سبک زندگی ایجاد شود که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
- رعایت رژیم غذایی مناسب: مصرف غذاهای غنی از کلسیم، ویتامین D و مواد ضدالتهابی نه‌تنها به حفظ سلامت مفاصل کمک می‌کند بلکه باعث تقویت استخوان‌ها نیز می‌شود.
- کنترل وزن: حفظ وزن متعادل فشار وارد شده بر مفصل زانو را تا به‌طور قابل‌توجهی کاهش داده و دوام پروتز را افزایش خواهد داد.
- ورزش منظم: انجام تمرینات سبک و کم‌فشار مانند شنا و پیاده‌روی به تقویت عضلات اطراف زانو و جلوگیری از سایش سریع‌تر پروتز کمک شایانی می‌کند.
- اجتناب از فعالیت‌های سنگین: پرهیز از ورزش‌هایی که فشار زیادی به زانو وارد می‌کنند، موجب جلوگیری از آسیب به پروتز می‌شود.
- مراجعه منظم به پزشک: بررسی دوره‌ای وضعیت پروتز و تطبیق آن با شرایط جسمانی فرد از بروز مشکلات زود هنگام جلوگیری خواهد کرد.
- مراقبت‌های بهداشتی و نظافت: تمیز نگه‌داشتن پروتز و جلوگیری از ضربه یا آسیب‌های فیزیکی به آن، طول عمر تعویض مفصل زانو را افزایش می‌دهد.
- استفاده از وسایل کمکی: در صورت لزوم، استفاده از عصا یا واکر برای کاهش فشار اضافی بر روی زانو توصیه می‌شود.
با رعایت این نکات می‌توان طول عمر پروتز زانو را افزایش داده و بهترین نتیجه را از جراحی کسب کرد.
بیشتر بخوانید: بهترین دکتر متخصص پارگی مینیسک
رابطه بین فعالیت‌های روزمره و ماندگاری مفصل مصنوعی زانو
فعالیت‌های روزمره تاثیر مستقیمی بر طول عمر تعویض مفصل زانو دارند. انجام فعالیت‌های فیزیکی با شدت پایین مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری در تقویت عضلات اطراف زانو و کاهش فشار وارد بر پروتز نقش بسزایی ایفا می‌کند.
این فعالیت‌ها انعطاف‌پذیری و استحکام مفصل را افزایش می‌دهند و از آسیب به پروتز جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، پیروی از سبک زندگی سالم و فعال باعث بهبود گردش خون و تغذیه بهتر بافت‌های زانو شده که نهایتاً ماندگاری مفصل مصنوعی را افزایش خواهد داد.
در مقابل، انجام فعالیت‌هایی که فشار زیادی به مفصل وارد می‌کنند مانند دویدن، پرش یا ورزش‌های با برخورد بالا، می‌توانند به سایش و آسیب سریع‌تر پروتز منجر شوند. همچنین، حمل بارهای سنگین و یا اضافه‌وزن نیز فشار زیادی به مفصل مصنوعی وارد کرده و عمر آن را کاهش می‌دهد.
از طرفی برای حفظ کارایی و افزایش طول عمر مفصل مصنوعی، ضروری است که از انجام چنین فعالیت‌هایی به‌شدت پرهیز کرده و به فعالیت‌های کم‌فشار و مناسب روزانه بپردازید.
بیشتر بخوانید: شایع ترین آسیب های ورزشی زانو
نقش سبک زندگی سالم در افزایش طول عمر مفصل زانو
همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد، سبک زندگی سالم نیز تاثیر زیادی در افزایش طول عمر تعویض مفصل زانو دارد. رعایت رژیم غذایی متعادل و مناسب، به‌ویژه مصرف مواد مغذی مانند کلسیم و ویتامین D، به تقویت استخوان‌ها و مفاصل کمک شایانی می‌کند.
همچنین، حفظ وزن سالم از فشار اضافی روی مفصل جلوگیری کرده و عملکرد پروتز زانو را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، انجام ورزش‌های سبک و منظم، مانند پیاده‌روی یا شنا، به تقویت عضلات اطراف زانو کمک کرده و باعث پایداری و کاهش فشار وارده به مفصل می‌شود.
یکی دیگر از اصول سبک زندگی سالم، اجتناب از فعالیت‌های پرخطر و سنگین است. فعالیت‌هایی مانند دویدن، پرش یا حمل بارهای سنگین می‌توانند فشار زیادی به مفصل زانو وارد کنند و عمر پروتز را کاهش دهند.
از طرفی، مراقبت‌های پزشکی و مراجعه منظم به پزشک برای ارزیابی مجدد وضعیت پروتز و مشاوره گرفتن در این خصوص، نقش مهمی در افزایش طول عمر مفصل مصنوعی زانو ایفا می‌کند.
همچنین، انجام تمرینات تقویتی و کششی برای عضلات اطراف زانو می‌تواند فشار را کاهش داده و پایداری مفصل را بهبود بخشد. با رعایت این نکات، می‌توان عمر مفصل را تا حد امکان افزایش داد و از بروز مشکلات جدی جلوگیری کرد.